|
|
|
|
بررسي آثار پرداخت ماليات بر ارزش افزوده در جامعه | - ۱۳۹۴ دوشنبه ۵ بهمن 5:53:38 PM |
|
|
بررسي آثار پرداخت ماليات بر ارزش افزوده در جامعه |
|
طي چند دههي اخير، ماليات بر ارزش افزوده يکي از محورهاي اصلي برنامههاي اصلاح نظام مالياتي در سراسر جهان بوده است. قانون ماليات بر ارزش افزوده با اختيارات ناشي از مادهي 85 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در 53 ماده و 47 تبصره در تاريخ 17 ارديبهشت 1387 در کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي تصويب گرديد تا در مدت آزمايشي پنج سال، از تاريخ اول مهرماه 1387 به اجرا گذاشته شود. اين قانون جايگزين «قانون تجميع عوارض» شد. از سال 1387 که ماليات بر ارزش افزوده در نظام مالياتي ايران شکل گرفت تاکنون، رشد قابل ملاحظهاي در عملکرد اين پايهي مالياتي مشاهده ميشود.
در اغلب کشورهايي که ماليات بر ارزش افزوده به مورد اجرا گذاشته شده است، اين ماليات از لحاظ درآمدزايي براي دولت از اقلام مالياتي اولويتدار محسوب ميشود. همانگونه که ذکر شد، اين ماليات نوعي ماليات بر مصرف است که در مراحل مختلف توليد وصول ميشود. در مورد نرخ ماليات بر ارزش افزوده نيز در تبصرهي 2 مادهي 117 قانون برنامهي پنجم توسعهي جمهوري اسلامي ايران آمده است: «نرخ ماليات و عوارض بر ارزش افزوده از سال اول برنامه، سالانه به ميزان يک درصد افزايش يابد.» براساس قانون برنامهي پنجم توسعهي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي کشور، هر سال بايد يک درصد به نرخ ماليات بر ارزش افزوده اضافه شود تا اين نرخ در پايان سال آخر برنامه به هشت درصد برسد.
آثار تورمي افزايش نرخ ماليات بر ارزش افزوده به نوع کالا و کشش آن نسبت به تغييرات قيمت بستگي دارد. کالاها در اقتصاد خرد به سه دسته کالاهاي ضروري، معمولي و لوکس تقسيمبندي ميشوند. تفاوت اين سه دسته در اثر تغييرات قيمت بر مصرف کالاست. بر اين اساس، کالايي ضروري است که با افزايش قيمت، برخلاف رويهي معمول، ميزان تقاضا براي آن کاهش نيابد.
از اين رو، افزايش نرخ ماليات بر ارزش افزوده بر تقاضاي اين نوع کالاها تأثيري نخواهد داشت. کالاهاي معمولي کالاهايي هستند که با افزايش قيمت، ميزان تقاضا براي آنها کاهش خواهد يافت و در مورد کالاهاي لوکس اين کاهش شديدتر است و حتي ممکن است افزايش قيمت، تقاضا براي اين نوع کالاها را به صفر برساند. بنابراين بايد توجه داشت افزايش نرخ مالياتي بر تقاضاي کالاهاي معمولي مؤثر و بر کالاهاي لوکس شديد است. از اين رو، برخي فروشندگان اين دو نوع کالا با پرداخت ماليات، از افزايش قيمت کالا به اين دليل اجتناب ميکنند.
علاوه بر اين، در شرايط کنوني، دولت ميتواند نرخ مالياتي براي کالاهاي لوکس را افزايش دهد تا هم کالاهاي معمولي از اجراي اين سياست متأثر نشوند و هم با کاهش مصرف و عرضهي کالاهاي لوکس، تأثير خوبي بر فرهنگ مصرف کالاهاي لوکس داشته باشد. |
نویسنده : کاربر سایت
|
|
|
|
|